Časovi crtanja portreta tj glave uče nas da postupamo jednako kao i kod crtanja bilo kojeg složenijeg tela: analiza oblika i volumena, njihovo raščlanjivanje, pojednostavljivanje i traženje pravilnih, eventualno geometrijskih volumena; konstruisanje i građenje crteža itd.
S formalnog crtačkog stanovišta, zapravo nema razlike između crtanja glave, ćupa ili krompira. Mnogo je, međutim, teže crtati portret jer se tu ne radi samo o fizičkoj sličnosti, fotografskoj sličnosti volumena i njihovih oblika, nego o psihičkom izrazu. Kod portreta nije dovoljno samo precizno preneti izgled forme određene glave na papir, nego treba poznavati karakter i mentalitet crtane osobe i dočarati upravo te osobine na crtežu. Ali, bez obzira, crtamo li bilo koju glavu ili crtamo portret određene osobe – rad uvek započinjemo studijom oblika i volumena glave, bez obaziranja na karakter portreta. Tek kada forma glave na crtežu bude ispravno postavljena na časovima crtanja portreta prelazimo na traženje izraza portreta.
Sada ćemo navesti nekoliko osnovnih podataka o odnosima pojedinih delova glave, s obzirom na veličine i međusobne odnose. Ako glavu gledamo frontalno, licem u lice, izgleda nam da je simetrično i sa leve i sa desne strane. Ako ne ulazimo u pojedinosti, glava je uglavnom simetrična. Frontalno posmatranu glavu horizontalno delimo po visini na tri jednaka dela lica: čelo, nos, usta i brada. Teme je četvrti deo glave, ali za polovinu manji od čela. Širina glave je u odnosu na visinu, gledana frontalno, približno 5/7 (pet sedmina) visine, međutim može biti i veća i manja pa je teško odrediti neko obavezno pravilo. Ipak širina razmaka nozdrva jednaka je razmaku očiju.
Časovi crtanja portreta će nam takođe pokazati da glavu u profilu uglavnom možemo smestiti u kvadrat, ali nema čvrstog pravila, jer odnosi visine i širine mogi biti dosta različiti s obzirom na oblik nosa i oblik zadnjeg dela lobanje, koji mogu biti više ili manje ispupčeni, a mogu biti i gotovo u istoj ravni sa čelom, odnosno sa potiljkom i vratom. Crtanje počinjemo određivanjem geometrijskg tela najsličnijeg modelu, a to je najčešće elipsa. Zatim povlačimo vertikalu kroz sredinu lica (tj.elipse). Onda povlačimo horizontale koje određuju veličine pojedinih delova glave, odnosno, granice između temena i čela, čela i nosa, nosa i usta sa podbratkom.
Kada odredimo osnovni volumen glave prelazimo na ucrtavanje unutrašnjih elemenata lica. Obično se počinje konstruisanjem nosa koji se najjasnije ističe na licu kao poseban volumen. Sasvim pojednostavljen nos liči na neku nepravilnu prizmu. Odvajanje volumena usana je možda najteže jer im je obrise vrlo teško odrediti. Usnama obočno smatramo rumene površine sluzokože, međutim, anatomski obe usne formira jedan mišić, okrugli usni mišić koji je povezan s više mišića (sa obe strane po šest) koji pomiču usne u svim smerovima. Mi ipak moramo odvojiti volumene usana, svesti ih na oblike geometrijskih tela. Obrađivanjem pojedinih delova lica stvaramo karakter na predhodno bezlično formiranoj masi glave.
Oko – škola crtanja
Oko je zaštićeno u očnoj duplji, koja je četvrtasta, i presek joj je piramidalan. Očni kapci imaju jak skelet od vezivnog tkiva i školjkastog su oblika. Od očnih uglova, onaj unutrašnji je nešto niži i vidi se malo mesnato ispupčenje. Na zatvorenom oku gornji kapak se u luku prema dole izbočuje i njegov spoljni kraj odgovara spoljnom bočnom uglu, koji je upadljivo niži u odnosu na otvoreno oko.
Usta – škola crtanja
Oblik usta zavisi pre svega od oblika usana. Usne su tanke i sa svojom unutrašnjom stranom se vezuje za prednju stranu alveolarnog nastavka vilica, širokom stranom okružuju usni otvor i spajaju se nešto niže u usnim uglovima. Gornja usna koja je nešto duža od donje usne, jače se ističe. Ispod nosne pregrade je podnosna brazda, a od toga niže nalazi se srednji deo gornje usne, koji naleže između dva jastučića donje usne.
Nos – škola crtanja
Ugao profila lica je različit, zavisno od pojedinih ljudskih rasa. Stoga su zapažanja u vezi sa ovim uglom, sa stanovišta likovne umetnosti od velikog značaja, jer je on za svakog pojedinca karakterističan. Utvrđivanje ugla profila lica je jednostavno: ako najistaknutiju tačku čela i gornje vilice spojimo linijom i istu poprečno sečemo drugom linijom koja spaja spoljni ušni otvor i nosnu bodlju čeone kosti, tada se, zavisno od oblika lobanje u ljudi sa različitim rasnim karakteristikama dobijaju uglovi različitih veličina i to od oštrog do ugla od devedeset stepeni.